کشاورزی ارگانیک

---

مقدمه:

 هدف کشاورزی ارگانیک، ضمن حفاظت از حاصلخیزی خاک، افزایش تولید محصول با کمترین تکیه بر استفاده از مواد شیمیائی است. 

استفاده از کودهای شیمیائی به اندازه زیاد و به‌کارگیری بی‌رویه آفت‌کش‌های شیمیائی باعث آلودگی آب، هوا و خاک می‌شود. طی این فرآیند آفت‌های موجود نسبت به سموم شیمیائی مقاوم شده و آفت‌های جدیدی نیز ظاهر می‌شوند. سلامتی خاک نیز در این روند تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و مقدار قابل جذب بعضی از ریزمغذی‌ها مانند روی، مس و آهن پس از مدتی در خاک کاهش می‌یابد. در اثر این عوامل تولید کشاورزان هر ساله کمتر می‌شود. چگونه ممکن است که بتوانیم بدون آلوده کردن آب، خاک و هوا همیشه عملکرد زیادی از محصولات کشاورزی به‌دست بیاوریم؟ پاسخ این سؤال احتمالاً در کشاورزی ارگانیک نهفته است.

● کشاورزی ارگانیک چیست؟

هدف کشاورزی ارگانیک، ضمن حفاظت از حاصلخیزی خاک، افزایش تولید محصول با کمترین تکیه بر استفاده از مواد شیمیائی است. در واقع هدف این سیستم کشت، حفظ و نگهداری منابع می‌باشد. به بیان دیگر کشاورزی ارگانیک نگرشی علمی و نوین به آن چیزی است که اجداد ما به آن عمل می‌کردند.

در این روش کشت، کاربرد موادشیمیائی به حداقل موردنیاز خود کاهش یافته است. در عوض تولید محصول به نگهداری و استفاده از منابع موجود در مزرعه اصولی (عملکرد زیاد) و بدون آلوده‌سازی آب، خاک و هوا می‌باشد. دستیابی به این هدف به یک نگرش چندجانبه و به‌کارگیری چندین روش مختلف تولید نیاز دارد.

● مدیریت تلفیقی عناصر غذائی

برای حفظ مواد آلی و زندگی موجودات زنده از جمله کرم خاکی از روش‌های شخم حفاظتی استفاده کنید. به‌جای اینکه بقایای محصولات زراعی را بسوزانید و یا دور بریزید آنها را به کمپوست تبدیل کنید. هر سال حداقل ۲ تا ۳ تن کمپوست در هر هکتار به‌دست می‌آید. هر دو تا سه سال یک بار به مزرعه کود سبز بدهید. برای مثال می‌توانید شاخ و برگ نازک گیاه Glirieida و یا سایر درختان خانواده پروانه‌آسا را هنگام شخم زمین زراعی به خاک اضافه کنید. این عمل می‌تواند نیاز به کودهای شیمیائی را کاهش داده و یا از بین ببرد. از شاخ و برگ گیاهان خانواده پروانه‌آسا به‌عنوان کود سبز استفاده کنید.

کمبودهای غذائی خاک را (براساس آزمایش شیمیائی خاک) با اضافه کردن مواد معدنی نظیر سنگ‌های فسفره، گچ و پیریت ترمیم کنید. به‌جای سعی در نابودی علف‌های هرز، جمعیت آنها را بدون به‌کارگیری روش‌های شیمیائی کنترل کنید.

● مدیریت تلفیقی آفت‌ها و بیماری‌های گیاهی

در کشاورزی ارگانیک به‌جای استفاده از سموم شیمیائی برای نابودی کامل آفت‌ها، با استفاده از روش‌های مختلف و عملیات گوناگون، جمعیت آنها را کنترل می‌نمایند (به‌نحوی که خسارت آنها به زیر سطح زیان اقتصادی کاهش یابد).

این عملیات عبارتند از:

- بعد از برداشت محصول خاک را زیر و رو کنید تا آفت‌ها آشکار شوند.

- جوی‌ها و علف‌هائی را که پناهگاه آفت‌ها می‌باشند، تمیز کنید.

- از رقم‌های محصولات مقاوم به آفت‌ها استفاده کنید.

- گیاهان زراعی را در زمان مناسب کشت کنید.

- از بذرهای سالم استفاده کنید.

- تراکم بوته در هکتار را افزایش دهید تا چنانچه تعدادی از گیاهان به‌وسیله آفت‌ها و بیماری‌های خاکزی از بین رفتند به جمعیت ایده‌آل گیاهان لطمه‌ای وارد نشود

- توده‌های تخم آفت‌ها و لارو کرم برگخوار و سوسک‌های بالغ را با دست جمع‌آوری و نابود کنید.

- از تله‌های نوری استفاده کنید.

- از چسب‌های مخصوص روی تنه درختان میوه استفاده کنید تا آفت‌ها نتوانند از آنها بالا روند.

- از حشرات شکارچی و پارازیت و همچنین عوامل کنترل‌کننده بیولوژیکی مانند Bacillus thurigensis استفاده کنید.

- در صورت نیاز سعی کنید فقط از آفت‌کش‌های گیاهی نظیر چریش، محصولات Karanj معروف به (rotenone) به پیتروم استفاده کنید.

● مدیریت تلفیقی آب و خاک

آبیاری را به‌گونه‌ای انجام دهید که از اتلاف آب، فرسایش خاک و آبشوئی مواد غذائی جلوگیری شود.

● برای نیل به این مقصود:

- آبیاری محصول را فقط وقتی‌که لازم است انجام دهید و فقط به مقدار نیاز گیاه آبیاری کنید. برای این‌کار می‌توان مزرعه را به چند قسمت تقسیم کرد و هر قسمت را جداگانه آبیاری کرد.

- از آب دادن اضافی اجتناب کنید تا از آبشوئی موادغذائی به خارج از منطقه ریشه جلوگیری شود.

- سطح مزرعه را هموار و مسطح کنید.

- جداره کانال‌های آبرسانی را سیمانی کنید تا از نشت آب و اتلاف موادغذائی جلوگیری شود.

- به‌وسیله ساختن کانال و آب‌انبار نسبت به ذخیره‌سازی آب برای استفاده در آینده اقدام کنید.

- با زدن شخم در امتداد خطوط تراز و استفاده از کاه و کلش به همراه سله‌شکنی می‌توان تبخیر از سطح خاک را کاهش داده و آب را در داخل خاک ذخیره کرد.

●روش‌های تهیه کمپوست

تهیه کمپوست یعنی چه؟

تهیه کمپوست یک سلسله فرآیندهای بیوشیمیائی است که طی آن میکروارگانیسم‌ها، مواد آلی زاید، بقایای گیاهی، ضایعات آشپزخانه، فضولات دامی و ادرار را به کمپوست که یک ماده اصلاح‌کننده خاک است، تبدیل می‌کند. محصول نهائی این فرآیند یک کود آلی پوسیده و یکنواخت است که سرشار از موادغذائی و سیاه‌رنگ است.

● مزایای استفاده از کمپوست

- موادغذائی را تأمین می‌کند.

- فعالیت‌های میکروبی را تشدید می‌کند که موجب می‌شود موادغذائی خاک آزاد شوند و مورد استفاده گیاه قرار گیرند.

- نیاز به کودهای شیمیائی را که گرانقیمت و بالقوه برای محیط‌زیست زیانبار می‌باشند، کاهش می‌دهد.

- مقدار کربن آلی و ازت خاک را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود که خصوصیات فیزیکی اصلاح شود. این پدیده عکس‌العمل خاک نسبت به کودهای شیمیائی را بهتر می‌کند و عملکرد محصول را افزایش می‌دهد.

- ساختمان خاک را اصلاح می‌کند و باعث بهبود زهکشی خاک و انجام عملیات شخم در آن می‌شود.

- ظرفیت ذخیره‌سازی رطوبت خاک را افزایش می‌دهد.

- با اصلاح ساختمان خاک به کاهش فرسایش بادی کمک می‌کند.

● انتخاب محل مناسب برای تهیه کمپوست

محل تهیه کمپوست شما باید دارای خصوصیات زیر باشد:

۱. به راحتی قابل بازدید و بازرسی باشد.

۲. در جای بلندی قرار گرفته باشد تا دچار آب‌گرفتگی نشود.

۳. نزدیک محل دامداری و منابع آب باشد.

۴. از جاده دور باشد تا از آلودگی‌های سربی و سایر فلزات سمی که به‌نوبه خود می‌توانند با آلوده‌سازی محصولات غذائی، سلامتی انسان و دام را به خطر بیندازد، در امان باشد.

کمپوست و کودهای دامی منابع اصلی بذر علف‌‌های هرز می‌باشند بذر علف‌های هرز می‌توانند تا حدودی در مقابل تجزیه میکروبی مقاومت کنند. بنابراین فقط از کمپوست و کودهای دامی کاملاً پوسیده و مزرعه خود استفاده کنید.

زیان‌های کشاورزی به روش سنتی و تجاری

---

زیان‌های کشاورزی به روش سنتی و تجاری

در کشاورزی تجاری و متعارف، بیش از ۳۰۰ ترکیب شیمیایی خطرناک و مصنوعی مانند آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و کودهای شیمایی به منظور کنترل آفات و حشرات و حاصل‌خیزسازی خاک استفاده می‌شود که بقایای این مواد پس از ورود به بدن می‌توانند موجب مشکلات زیادی شود؛ مثل بروز نقص‌‎های مادرزادی، تولد نوزاد با وزن کم، اختلال در سیکل ماهانه‌ی زنان، سقط جنین، بلوغ زودرس و یا دیررس، یائسگی پیش‌رس، تغییر در رفتار جنسی، کاهش تعداد اسپرم مردان، کاهش باروری و یا ناباروری، تغییر در سرعت متابولیسم، اختلال در سیستم غدد داخلی، ضعف عضلانی، کاهش حافظه، آسیب به سیستم عصبی و مغز، کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن و سرطان‌زایی. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ۶۰ درصد سموم دفع آفات، ۹۰ درصد قارچ‌کش‌ها و ۳۰ درصد حشره‌کش‌ها سرطان‌زا هستند. در کشاورزی تجاری با استفاده‌ی بی‌رویه و نامتعادل از کودها و سموم که تخریب خاک و از بین رفتن موجودات خاکزی را در پی داشت، توان تولید و حاصلخیزی خاک کاهش یافت و نتیجه‌ی این روش کشاورزی، پایین آمدن کیفیت محصولات بود. 

پرتودهی محصولات یعنی آنکه محصولات را در معرض میزان کنترل‌شده‌ی پرتوهای یونیزه‌کننده قرار می‌دهند تا اینکه باکتری‌هایی مانند E.coli و سالمونلا نابود شود و در واقع محصولات را به این طریق ضدعفونی می‌کنند. کنترل حشرات و انگل‌ها، افزایش ماندگاری و جلوگیری از جوانه زدن از دیگر دلایل پرتودهی محصولات غذایی است. اما این پرتودهی باعث از دست رفتن میزان اندکی از مواد مغذی محصولات می شود. همچنین هنگامی که مواد غذایی پرتودهی می‌شوند مواد شیمیایی سرطان‌زایی بنام "Cyclobutanone" تشکیل می‌شود. مهندسی ژنتیک و یا اصلاح ژنتیکی محصولات به جداسازی، دستکاری و انتقال ژن‌ها اطلاق می‌شود. در این روش ژن‌هایی با خاصیت مطلوب از یک گونه‌، جدا و به گونه‌ی هدف انتقال داده می‌شود. بهبود کیفیت، افزایش تولید، ایجاد یک صفت مطلوب و مقاوم ساختن محصولات در برابر آفت‌ها و تنش‌های محیطی از کاربردهای مهندسی ژنتیک است.

مضرات محصولات اصلاح شده‌ی ژنتیکی شامل بروز نقص‌های مادرزادی، کاهش طول عمر، افزایش حساسیت‌زایی مواد غذایی (به علت تغییر در زنجیره‌ی پروتئین‌ها)، فقر مواد مغذی و مقاومت آنتی‌ بیوتیکی (احتمال دارد ژن‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به باکتری‌های بیماری‌زا در بدن منتقل و یک بیماری جدید و مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها ایجاد شود) می‌شود. استفاده‌ی هورمون‌ها در دام و طیور، رشد آن‌ها را تسریع می‌کند و چاق شدن آن‌ها را سرعت می‌بخشد، اما از ارزش غذایی آن‌ها می‌کاهد. آنتی‌بیوتیک‌ها هم که برای جلوگیری از بیمار شدن دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌تواند در انسان مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایجاد کند.

استفاده از هورمون‌ها و مواد شیمیایی در پرورش میوه باعث می‌شود میوه‌ها  درشت‌تر و آبدارتر شوند

استفاده از هورمون‌ها و مواد شیمیایی در پرورش میوه باعث می‌شود میوه‌ها ظاهر بهتری پیدا کنند، درشت‌تر و آبدارتر شوند و زودتر از زمان طبیعی‌شان به بازار برسند. همه‌ی این‌ها یک معنا دارد: مشتری بیشتر، قیمت بالاتر و سود اقتصادی بیشتر. این میوه‌ها با کمی دستکاری هورمونی، می‌توانند آنقدر بزرگ شوند که رکورد گینس را هم ثبت کنند. مثل خیار ۲ متری که چند سال قبل رکورددار گینس شد یا سیب‌زمینی ۱۱ کیلویی که در سال ۲۰۰۶ برای پرورش‌دهنده‌اش رکوردزنی کرد. اما حتی اگر میوه‌ها رکوردشکن هم نشوند، رشد سریع آنها کمک می‌کند تا یک فصل زودتر به بازار برسند و به خاطر نوبر بودن، قیمت‌های نجومی پیدا کنند و سود چشمگیری را به جیب پرورش‌‌دهنده‌‌ی آنها بریزند. اما صرف نظر از همه این‌ها، میوه‌های هورمونی طعم اصلی خود را ندارند و در رقابت با میوه‌های ارگانیک حرفی برای گفتن نخواهند داشت. آنها به سرعت تغییر رنگ می‌‌دهند و بافت و عطرشان از بین می‌رود.

 این میوه‌های آبکی و بی‌مزه، یک ایراد جدی دیگر هم دارند و آن خطری است که برای سلامتی محسوب می‌شوند. هورمون‌های کشاورزی، می‌تواند باعث تغییر ترکیبات میوه شود و تعادل هورمونی بدن افراد را به هم بزند. در نتیجه، بیماری‌های هورمونی و مشکلاتی مثل چاقی را به وجود می‌آورند. دلیلش هم آن است که وقتی میوه با کمک هورمون و یا گازهای خاص زودتر از حد طبیعی می‌رسد، حامل هورمون‌هایی است که می‌توانند سوخت‌و‌ساز بدن را تغییر دهند و در جذب چربی‌ها مشکل به وجود آورند. بعضی پژوهشگران معتقدند مصرف بی‌رویه هورمون‌ها و کودهای شیمیایی می‌تواند با افزایش میزان نیترات خاک، باعث بروز سرطان معده ‌شود؛ سرطانی که این روزها به شدت در دنیا شیوع پیدا کرده است. البته به کارگیری کمک‌کننده‌ها در پرورش گیاهان فقط به خاطر کسب درآمد بیشتر نیست. افزایش بی‌رویه‌ی جمعیت نیاز به مواد غذایی را بیشتر می‌کند و در نتیجه چاره‌ای جز روی آوردن به بیوتکنولوژی کشاورزی و تولید محصولات دستکاری‌شده‌ی ژنتیکی برای افزایش میزان تولید نمی‌ماند.

فواید مصرف مواد غذایی ارگانیک

برای تولید محصول ارگانیک از مواد غیرطبیعی استفاده نمی‌شود. همچنین اصلاح ژنتیکی که در هنگام پرورش این محصولات استفاده نمی‌شود، باعث می‌شود که این میوه‌ها در سایز طبیعی، رنگ و طعم بهتری ارائه شوند. گیاهان مثل انسان‌ها زنده هستند و به همین دلیل امکان بیمار شدن آنها نیز وجود دارد. برخی از کشاورزان برای سالم نگه داشتن محصولات خود در مقابل انواع بیماری‌ها از آنتی‌بیتویک‌هایی استفاده می‌کنند که به نهایت در بافت اصلی گیاه نیز وارد می‌شوند. همین مسئله می‌تواند خطری برای سلامتی بدن انسان باشد.  شیوه‌های کشاورزی آلی باعث کاهش آلودگی، حفظ آب، کاهش فرسایش خاک، افزایش باروری خاک، و استفاده از انرژی کمتر می‌شود. کشاورزی بدون آفت‌کش‌ها نیز برای پرندگان و حیوانات و همچنین افرادی که در نزدیکی مزارع زندگی می‌کنند بهتر است. حیوانات که به وسیله‌ی مواد ارگانیک تغذیه می‌شوند، آنتی‌بیوتیک‌ها، هورمون‌های رشدی یا خوراکی‌های جانبی به آنها داده نمی‌شود. مواد خوراکی جانبی خطر ابتلا به بیماری جنون گاوی را افزایش می‌دهد و استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند گونه‌های باکتری مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک را ایجاد کند. گوشت و شیر ارگانیک در بعضی از مواد مغذی خاص غنی هستند.

 در پرورش محصولات ارگانیک از آفت‌کش‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده نمی‌شود

 نتایج یک پژوهش اروپایی در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که سطوح مواد مغذی خاص، از جمله اسیدهای چرب امگا ۳، در گوشت و شیر ارگانیک بیش از ۵۰ درصد بالاتر از نسخه‌های معمول است. مواد غذایی ارگانیک بدون GMO است. غذاهای مهندسی‌شده‌ی ژنتیکی (GM Foods)، غذاهای گیاهی هستند که DNA آنها به گونه‌ای تغییر کرده است که نمی‌تواند در طبیعت اتفاق بیافتد، که اغلب به منظور  مقاومت در برابر آفت‌کش‌ها و یا تولید حشره‌کش انجام می‌شود. محصولات ارگانیک در حالی که نسبت به انواع معمولی از اندازه کوچکتری برخوردارند، همیشه این سؤال را برای مصرف‌‌کننده‌ها به وجود می‌آورند که چرا باید پول بیشتری برای خرید این محصولات بپردازیم؟ اما محصولات غذایی که به دلیل ارگانیک یا طبیعی بودن گران‌ترند، در عمل ارزان‌تر از محصولات غذایی ماشینی یا صنعتی هستند. واقعیت این است که محصولات غذایی صنعتی و به ظاهر ارزان‌تر، قیمت واقعی‌شان بالاتر است. تقریبا یک سوم قیمت این نوع محصولات را مصرف‌کننده‌ها مستقیما می‌پردازند و حدود یک سوم قیمت را دولت، از طریق یارانه به کشاورزان و تولیدکنندگان پرداخت می‌کند. در عین حال باید به ضایعاتی که به‌صورت معمول در این محصولات وجود دارد و آسیب‌هایی که طبیعت در تولید این محصولات ایجاد می‌کند نیز، توجه کرد

سیستم کشاورزی ارگانیک

---

سیستم کشاورزی ارگانیک

سیستم کشاورزی ارگانیک عبارت است از اجرای اصولی که سلامت جوامع موجود در اکوسیستم ها مانند گیاهان، جانوران، خاک، انسان ها، آب و به طور کلی مناطقی از کره زمین را که در سیستم مزبور پیاده می شود تضمین و حفاظت می نماید. البته بایستی یاد آوری نمود که اجزاء اشاره شده در فوق کاملا در ارتباط با یکدیگر بوده و هیچکدام از آن ها از یکدیگر مجزا نیستند و لذا هرگونه تاثیر سوء بر روی یکی از اجزا بدون شک روی سایر جوامع و اکوسیستم ها تاثیر خواهد داشت. بدین ترتیب ملاحظه می شود که داشتن یک اکوسیستم سالم در تولید محصولات سالم و در نتیجه داشتن جوامع انسانی و حیوانی سالم که اکثرا مصرف کننده این محصولات هستند نقش اساسی و مهمی دارد.بدیهی است که عدم توجه به مصرف بهینه و صحیح مواد مورد نیاز در سیستم های کشاورزی اعم از شیمیایی و غیر شیمیایی در تولید، فرآوری و نگهداری محصولات کشاورزی و دامی تاثیر نامطلوبی گذاشته و ما را از دستیابی به محولات سالم محروم می سازد.

در کشاورزی ارگانیک کاهش استفاده از سموم و کودهای شیمیایی، داروهای دامپزشکی، گیاهان اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته)، مواد نگهدارنده، مواد افزودنی و هم چنین عدم استفاده از اشعه ها مورد نظر بوده و اکثرا سعی در استفاده از ارقام مطلوب بومی و سنتی سلکسیون شده و کاربرد مواد آلی و ارگانیکی بی خطر یا کم خطر می باشد و به طور کلی می توان گفت که اجرای سیستم های کشاورزی ارگانیک بر پایه مدیریت صحیح و منطقی در اکوسیستم ها استوار می باشد و بایستی طوری برنامه ریزی شود که کمترین اثرات سوء را روی اجزای مختلف اکوسیستم داشته و با در نظر گرفتن جهات مختلف عملیات اجرائی از انتخاب و تهیه زمین تا مرحله برداشت و مصرف در نهایت منجر به تولید محصولات کشاورزی و دامی سالم برای مصرف کنندگان گردد.

تعریف کشاورزی ارگانیک

به طور کلی در مورد کشاورزی ارگانیک تعاریف مختلفی ذکر می شود که در زیر به تعدادی از مهم ترین آن ها اشارهه می شود:

- کشاورزی ارگانیک و در نتیجه تولید محصول سالم و ارگانیک عبارتست از رعایت و اجرای نظام مدیریتی تولید اکولوژیکی محصولات کشاورزی که در نهایت باعث حفظ، تقویت و گسترش تنوع زیستی اکثرا سنتی و  بومی مانند تنوع ژنتیکی، تنوع گونه ای و تنوع اکوسیستمی در هر منطقه می شود. در این تعریف پیشنهاد می شود ضمن استفاده از عملکردها و فعالیت های اکولوژیکی طبیعی با انتخاب ارقام مورد نظر و مقاوم نسبت به تولید محصولات سالم اقدام نمود.

- کشاورزی ارگانیک عبارتست از استفاده از عوامل طبیعی و اطلاعات سنتی، بومی، علمی و تجربی بر پایه مدیریت تولید مناسب بدون دخالت عوامل خارج از مزرعه که در نهایت از طرفی منجر به تولید محصولات سالم برای مصرف کنندگان شده و از طرف دیگر باعث تقویت و توسعه سلامت اکوسیستم ها و چرخه های زیستی و هم چنین فعالیت بیولوژیک خاک می گردد. در این تعریف پیشنهاد می شود که حتی الامکان از عوامل و نهاده های خارج از مزرعه به ویژه نهاده های سنتز شده کمتر استفاده شده ولی در عوض سعی بر این باشد که ضمن بررسی سازگاری کاربرد روش های کشاورزی سنتی، مکانیکی و زیستی نسبت به تولید محصولات سالم اقدام گردد.

- تعریف دیگری که ساده ترین و معمولی ترین تعریف در زمینه تولید محصولات کشاورزی ارگانیک محسوب می شود عدم استفاده از ترکیبات شیمیایی در مورد آفت کش ها و عناصر غذایی(کودها)، عدم استفاده از آب های آلوده به عناصر شیمیایی و سمی در آبیاری ها حداقل برای مدت 2 تا 3 سال پیاپی در مزارع و باغاتی که جهت تهیه محصولات سالم ارگانیک در نظر گرفته شده اند و هم چنین استفاده از ارقام و گونه های بومی سلکسیون شده با راندمان تولید و کیفیت مطلوب، استفاده از کودهای آلی، بیولوژیک و گیاهی، کنترل آفات، بیماری ها، و علف های هرز به روش های غیر شیمیایی (بیولوژیک، مکانیکی، فیزیکی) می باشد.

اهمیت و جایگاه کشاورزی ارگانیک

نیاز بشر به مواد غذایی اعم از تولیدات و محصولات کشاورزی و دامی از ابتدای خلقت تا کنون و هم چنین آینده به مسئله کشاورزی اهمیت ویژه ای داده است و جوامع مختلف انسانی در کلیه نقاط جهان همواره در پی استفاده از زمین های زراعی بیشتر جهت تولید بیشتر محصولات کشاورزی و یا به کار گیری روش های مختلف به منظور افزایش تولید در واحد سطح می باشند. در ارتباط با این هدف کاربرد سموم و کودهای شیمیایی  جایی نداشته و کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز بایستی از طریق کاربرد روش های غیر شیمیایی مانند روش مبارزه بیولوژیک (استفاده از حشرات، قارچ ها، باکتری ها و سایر موجودات مفید جهت از بین بردن آفات، عوامل بیماری زا و علف های هرز) روش های مکانیکی و زراعی مانند وجین علف های هرز، برقراری تناوب و آیش، شخم های زمستانه، هرس اندام های آلوده و بیمار در مواقع معین سال، استفاده از روغن هایی که کاربرد زمستانه دارند، استفاده از گیاهان تثبیت کننده ازت خاک، انتخاب و کاشت ارقام مقاوم و پر محصول تر از بین ارقام بومی و سنتی و سایر روش ها و اقداماتی که انجام آن ها مستلزم استفاده از مواد شیمیایی مضر نباشد انجام می شود.

تولید محصولات ارگانیک که امروزه در اکثر جوامع و جلسات از آن یاد می شود و به عنوان محصولات سالم و بی ضرر برای مصرف کننده محسوب می شود دارای مشخصات ویژه ای است که توسط تولید کنندگان بایستی مورد توجه و اقدام قرار گیرد که در قسمت های بالا به آن ها اشاره شده است و صرفا عدم استفاده از کود و سم شیمیایی در فصل زراعی همان سال کافی نبوده و تمام جوانب و شرایط مورد اشاره بایستی به مورد اجرا گذاشته شود علاوه بر این برای صدور گواهی لازم و تایید مساله توسط سازمان یا موسسه ای که دارای شرایط ویژه و قدرت علمی و اجرایی لازم در این مورد باشد نیز مانند کشورهایی که در این زمینه سابقه دارند استفاده گردد.

لازم به ذکر است که در بسیاری از نمایشگاه ها و غرفه های عرضه محصولات کشاورزی و دامی اتیکت هایی دائر بر ارگانیک بودن محصول روی آن ها زده می شود که بسیاری از آن ها درست نبوده و از عدم اطلاع صحیح خریداران و مصرف کنندگان برای فروش با قیمت بالاتر این محصول استفاده می گردد. بنابراین لازم است توسط سازمان ها و موسسات ذیصلاح و مسئول در زمینه مفهوم صحیح محصولات ارگانیک،  نحوه تولید آن ها و دارا بودن گواهی های لازم، فرهنگ سازی شده و از طریق رسانه های عمومی و روش های ساده ولی گسترده، عموم مردم با آن ها آشنا شوند. بدین معنی که محصول ارگانیک واقعی محصولی است که کلیه فرآیندهای صحیح تولید ارگانیک را طی کرده و در نهایت برچسب مربوطه مبنی بر داشتن استانداردهای لازم از سازمان یا موسسه مسئول را نیز دریافت کرده است.

بدیهی است در این زمینه انجمن ارگانیک ایران با استفاده از استانداردها  مقررات جهانی مورد اجرا توسط فدراسیون بین المللی محصولات ارگانیک (IFOAM= International Federation of Organic Agriculture Movement) و سازمان بهداشت جهانی (WHO= World Health Organization) می تواند با هماهنگی و همکاری های لازم با سازمان های ذیربط در وزارتخانه های جهاد کشاورزی، بهداشت و درمان و ... قوانین، مقررات و دستورالعمل های لازم را تهیه و به مورد اجرا بگذارند. تولید محصولات ارگانیک همانطوری که در بالا اشاره شد بایستی با اجرای اقدامات صحیح به طور پیوسته مدیریت شود تا بتوان با انجام دستورالعمل های لازم نسبت به تولید انبوه و سالم محصولات اقدام نمود. زیرا در ابتدای کار با قطع کاربرد مواد شیمیایی مانند سموم، کودها، نگهدارنده ها و افزودنی ها ممکن است از میزان تولید مقداری کاسته شود مثلا در مورد مبارزه با آفات و بیماری ها کاربرد سموم که مدت ها از آن ها استفاده می شده  و بدون در نظر گرفتن خطرات بهداشتی به منظور از بین بردن آفات و کاهش خسارات وارده مصرف می شده است به یکباره کاربرد آن ها قطع شده و محیط برای رشد و انتشار این عوامل خسارت زا آماده و مهیا می شود و در این موقع است که با برنامه ریزی صحیح و مدیریت مناسب بایستی طوری عمل شود که با استفاده از عملکردهای اکولوژیک طبیعی و انجام قاطع و پیگیر روش های غیر شیمیایی کنترل  آفات و بیماری ها سریعا در ارتباط با جلوگیری از خسارات وارده اقدام نمود زیرا افزایش روز افزون جمعیت انسان نیاز به تولید مواد غذایی بیشتر را نیز طلب می نماید و برنامه تولید محصولات ارگانیک بایستی به نحوی انجام و مدیریت شودکه خدای نخواسته عدم استفاده از مواد شیمیایی به ویژه کودها و سموم شیمیایی موجب کاهش محصول و رویگردانی تولیدکنندگان از این روش مفید و ارزشمند نشود. در اجرای سیستم های کشاورزی ارگانیک علاوه بر تولید محصول سالم و با کیفیت مسائل زیر نیز می تواند مورد نظر باشد:

- حفظ تنوع زیستی موجود در اکوسیستم ها مانند تنوع ژنتیکی، تنوع گونه ای و...

- حمایت از توسعه پایدار کشاورزی و اقتصاد در مناطق مورد عمل و اجرای سیستم های کشاورزی ارگانیک همراه با استفاده از تکنولوژی های جدید.

- حمایت از روش های بومی و سنتی تولید با تکیه بر حداکثر تولید و انتخاب ارقام مطلوب و مورد نظر.

- جلوگیری و یا کاهش خطرات بهداشتی ناشی از کاربرد مواد شیمیایی نامطلوب در فرآیند تولیدات و فرآوری ها در مصرف کنندگان محصولات کشاورزی و دامی تولیدی و کمک به حفظ سلامت جامعه.

- رشد و گسترش عوامل و میکروارگانیزم های مفید در خاک، آب و هوا به طور کلی در اکوسیستم ها.

- برقراری تعادل بیواکولوژیکی در محیط های مورد عمل به ویژه در زمینه مبارزه بیولوژیک با آفات و بیماری های گیاهی.

- بهبود ساختمان فیزیکوشیمیایی خاک به ویژه با مصرف کودهای آلی و ارگانیک به جای کودهای شیمیایی و جذب بهتر و مناسب تر عناصر غذایی توسط گیاهان.

- استفاده مجدد (بازیافت) مواد زائد و باقی مانده های گیاهی و حیوانی در چرخه تولید و مدیریت مناسب مواد و انرژی.

فواید کشاورزی ارگانیک

---

بر اساس بررسی‌های متخصصان کشاورزی و مواد غذایی و کارشناسان محیط زیست، افراد و خانواده‌هایی که از محصولات غذایی ارگانیک استفاده می‌کنند در نهایت، هزینه کمتری را نسبت به افراد و خانواده‌هایی می‌پردازند که از محصولات غذایی معمولی که به روش‌های صنعتی و ماشینی تهیه شده، استفاده می‌کنند. چرا که محصولات غذایی که با روش طبیعی و ریتمی آرام به دست می‌آید، مانند همه‌ پدیده‌های دیگر زندگی، استحکام و مقاومت و غنای بیشتری دارد. به عنوان مثال، سیبی که دوبار سریع‌تر از یک سیب طبیعی رشد می‌کند، دوبرابر کمتر از سیبی که در طبیعت رشد می‌کند، دارای مواد غذایی است. به عبارت دیگر برای تامین مقدار کافی مواد مورد نیاز بدن، اگر حجم معینی از محصولات غذایی معمولی و ارزان‌تر مصرف می‌کنید، با استفاده از محصولات ارگانیک، نیمی از همان حجم محصولات غذایی، مقدار بیشتری از مواد مورد نیاز بدن مثل ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها و... را تامین می‌کند

فواید کشاورزی ارگانیک

اخیرا در مبحث کشاورزی و تولید محصولات مفهومی به نام کشاورزی ارگانیک ایجاد شده است. کشاورزی سنتی در مقابل با کشاورزی ارگانیک قرار دراد چرا که نحوه تولید و نگهداری محصولات در این دو نوع کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. کشاورزی ارگانیک یک روش کشاورزی بدون استفاده از هیچ گونه مواد شیمیایی یا مصنوعی است. این نوع محصولاتی با بالاترین مقادیر مواد غذایی و همچنین حداقل تاثیر بر روی طبیعت تولید می‌شوند. کشاورزی ارگانیک به نوعی یک استراتژی مدیریت زیست محیطی است که از گذشته مورد استفاده بسیاری از کشاورزان با هدف سالم نگه داشتن خاک از طریق استفاده از مواد طبیعی، بوده است. این استراتژی باعث افزایش باروری خاک و جلوگیری از فرسایش خاک می‌شود و همچنین حفاظت از انسان‌ها و حیوان‌ها را در مقابل عوارض جانبی مواد شیمیایی و مصنوعی به عهده دارد. با استفاده از مواد بیولوژیکی می‌توان گیاهان را در مقابل میکروب‌ها به خوبی محافظت کرد. بسیاری از محصولات کشاورزی مانند سبزیجات، میوه، گیاهان، گوشت، شیر، تخم‌مرغ و غیره توسط بعضی از کشاورزان تولید می‌شوند.

بر اساس قوانینی که برای محصولات ارگانیک وجود دارد، این نوع کشاورزی باید کیفیت محصول را در حد عالی تضمین کند. کشاورزی ارگانیک در راستای توسعه‌ی پایدار کشاورزی است و به مجموعه‌ای از عملیات گفته می‌شود که با هدف کاهش مصرف نهاده‌های غیرطبیعی به اجرا در می‌آید و در آن مصرف کود و سموم شیمیائی، مواد نگهدارنده‌ی سنتزشده، داروهای شیمیائی، ارگانیسم‌های تولید شده به روش مهندسی ژنتیک و پساب‌ها کنار گذاشته می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند که روند استقبال جهانی از کشاورزی ارگانیک امیدبخش است که از جمله دلایل آن می‌توان به افزایش نگرانی‌ها در مورد آلودگی منابع پایه، سلامت غذا، انسان و حیوان‌ها و نیز توجه بیش‌تر به ارزش‌های طبیعت و مناظر طبیعی اشاره کرد. گرچه در مزارع ارگانیک عملکرد محصول معمولا ۱۰ تا ۳۰ درصد کمتر از مزارع غیر ارگانیک است اما در صورت برنامه‌ریزی اصولی، میزان عملکرد، تولید و درآمد مزارع ارگانیک می‌‌تواند بیشتر از مزارع غیرارگانیک باشد. برای مثال در فیلیپین عملکرد شالیزارهای ارگانیک ۶ تن گزارش شده است.

محصولات ارگانیک خطر بیماری‌هایی مانند سرطان را کم می‌کند

به دلیل این که در کشاورزی ارگانیک از هیچ‌گونه مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود، می‌توان انتظار داشت که سلامت آب نیز تضمین می‌شود. تجربه‌های موجود در زمینه اجرای پروژه‌های کشاورزی ارگانیک نشان داده است که در مناطق کم‌بازده با استفاده از شیوه‌های کشاورزی ارگانیک عملکرد دو تا سه برابر می‌شود. علاوه بر این، در کشورهای توسعه‌یافته، عواملی مانند آمادگی مصرف‌کنندگان برای خرید به قیمت بالاتر، پرداخت یارانه از سوی دولت و گسترش اکوتوریسم نیازهای افزایش درآمد کشاورزی ارگانیک را فراهم می‌سازد. بررسی‌ها در کشورهای توسعه‌یافته نشان داده است که مصرف‌کنندگان حاضر هستند محصولات ارگانیک را به بهای ۱۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از محصولات غیر ارگانیک بخرند. امروزه تعداد زیادی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای محصولات ارگانیک عرضه می‌کنند و بازار این محصولات رو به رونق و تقاضای بالقوه بیش از عرضه است. انتظار می‌رود رشد تقاضا در آینده ادامه یابد و بنابراین کمبود عرضه‌ی محصولات ارگانیک این فرصت را برای کشورهای در حال توسعه به وجود می‌آورد که وارد بازار شوند و سهمی از آن را به خود اختصاص دهند

آیا گوشت قرمز ارگانیک عاری از هورمون نسبت به گوشت معمولی سالم‌تر است؟

---

آیا گوشت قرمز ارگانیک عاری از هورمون نسبت به گوشت معمولی سالم‌تر است؟

بازار مواد غذایی ارگانیک بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ سه برابر شد و به ارزش حدود ۶۳ میلیارد دلار رسید. با این حال عده‌ای در این میان ممکن است برچسب ارگانیک را بر روی محصولات غیرارگانیک بچسبانند و موجب گمراهی مشتریان شوند. بهره‌گیری از این شیوه جدید می‌تواند تا حدی جلوی این مشکلات را بگیرند. این روزها از نام ارگانیک سواستفاده‌های زیادی می‌شود. در دسته‌ی محصولات طبیعی و سالم محصولات مختلفی با شرایط مختلفی تولید و عرضه می‌شوند که به‌تمامی ارگانیک نیستند و درعین‌حال به‌تمامی صنعتی هم نیستند. این محصولات معمولا در طبقه‌های گوناگون مانند محصولات سالم، طبیعی و ارگانیک عرضه ‌می‌شوند. فقط محصولاتی به عنوان ارگانیک شناخته می‌شوند که مراحل بازرسی و نظارت را از طرف سازمان‌های مربوطه گذرانده و گواهی ارگانیک دریافت کرده باشند. هنگام خرید محصولات ارگانیک، برچسب ارگانیک روی محصول را بررسی کنید و چون امکان چاپ تقلبی این برچسب‌ها وجود دارد از فروشگاه‌هایی که گواهی‌نامه‌ی ارگانیک دارند خرید کنید؛ می‌توانید برای شناسایی فروشگاه‌های معتبر به سایت انجمن ارگانیک ایران مراجعه کنید.

نکته‌ای که نباید فراموش کنید این است که محصولات ارگانیک و طبیعی به یک معنا نیستند

خوب است بدانید طبق اعلام انجمن ارگانیگ، محصولات واقعی ارگانیک در گران‌ترین حالت فقط ۳۰ درصد بیشتر از انواع غیرارگانیک قیمت دارند. ممکن است آن دسته از محصولاتی که مد نظرتان است به صورت ارگانیک یافت نشوند اما به حداقل رساندن مضرات هم نوعی منفعت محسوب می‌شود. به عنوان مثال شاید شما به مرغ ارگانیک دسترسی نداشته باشید اما حداقل می‌توانید مرغ‌هایی را مصرف کنید که که در پرورش‌شان از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده نشده است. اگر محصولی برچسب USDA داشته باشد تضمین می‌کند که این محصول ۱۰۰ درصد یا حداقل ۹۵ درصد ارگانیک است. محصولاتی که حاوی حداقل ۷۰ درصد مواد تشکیل‌دهنده‌ی ارگانیک هستند دارای برچسب ساخته‌شده با مواد ارگانیک هستند اما نمی‌توانند برچسب USDA را استفاده کنند.

تصورات اشتباه در مورد محصولات ارگانیک

---

اسامی و اصطلاحات متعددی تحت عنوان کشاورزی ارگانیک وجود دارد. گفته می‌شود که در سراسر دنیا حدود ۱۶ نام متفاوت از آنچه که کشاورزی ارگانیک می‌نامیم، وجود دارد. برخی از شناخته‌شده‌ترین آنها، کشاورزی ارگانیک، کشاورزی بیولوژیک، کشاورزی تجدید‌شونده و کشاورزی پایدار است. اصطلاح کشاورزی بیولوژیک در اروپا طرفداران بیشتری دارد؛ در حالیکه در بخش‌هایی از بریتانیا که به انگلیسی صحبت می‌کنند و در ایالات متحده‌ی آمریکا اصطلاح کشاورزی ارگانیک، کاربرد دارد. یکی از تصورات اشتباه در مورد کشاورزی ارگانیک آن است که این شیوه‌ی کشاورز بی‌نیاز از کاربرد مواد شیمیایی است. باید توجه داشت که ساختمان تمام موجودات زنده و غیرزنده، از ترکیبات شیمیایی تشکیل شده است. در حقیقت باید این‌طور گفت، آن دسته از مواد شیمیایی که به‌صورت طبیعی به‌دست آمده‌اند در کشاورزی ارگانیک و در حاصلخیز کردن خاک یا حفاظت گیاهان و پرورش دام، استفاده می‌شوند.

البته کشاورزی ارگانیک، سیستمی است که با کاربرد مستقیم یا مصرف همیشگی آن دسته از مواد شیمیایی که به راحتی به فرم قابل حل درمی‌آیند و همچنین از کاربرد هر گونه ماده‌ی ضدحیات حتی اگر منشاء طبیعی داشته باشد، مخالف است. در جایی که استفاده از این ترکیبات الزامی باشد، باید آنهایی به کار برده شوند که کمترین تاثیر بد را در سیستم به جای گذارند. نباید تصور کرد که کشاورزی ارگانیک صرفا هدف جایگزینی ترکیبات آلی با ترکیبات به اصطلاح آگروشیمیایی را دارد. مثال بارز آن جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای آلی است؛ که امکان دارد از نظر تاثیر بر کیفیت محصول، حساسیت نسبت به بیماری‌ها و آلودگی محیط زیست مشابه (و شاید زیانبار) باشند. واقعیت این است که هیچ چیز اعجاز‌آمیزی در رابطه با کودهای آلی وجود ندارد. کاربرد غلط مواد آلی، چه به صورت مصرف بیش از حد، و چه به صورت عدم کاربرد آنها در زمان مناسب یا ترکیبی از هر دوی این موارد، به طور چشمگیری سبب اختلال در عمل چرخه‌های زیستی یا طبیعی می‌شود.

هنگام خرید محصولات ارگانیک، برچسب ارگانیک روی محصول را بررسی کنید

تصور اشتباه دیگر از کشاورزی ارگانیک، آن است منظور از کشاورزی ارگانیک یعنی بازگشت به کشاورزی سنتی که سال‌ها قبل از مکانیزه شدن کشاورزی رواج داشته است. برعکس، زارعین کشاورزی ارگانیک، نمی‌توانند خود را از دستاوردهای علمی ۵۰ سال اخیر، بی‌نیاز بدانند. در حقیقت کشاروزی ارگانیک سعی دارد با بهره‌گیری از یافته‌های علوم‌ زیستی به صورت تکنیک‌های پیشرفته‌ی خود را از قید ترکیبات آگروشیمیایی که کشاورزی صنعتی را به خود وابسته کرده است رها و به بهبود کیفیت خاک و محصولات کشاورزی کمک کند. تناوب کشت، کشت مخلوط، روش‌های مکانیکی کنترل علف‌های هرز، درک بهتر هم‌زیستی میکوریزا، ریزوبیوم‌ها و ریزوسفر، تجدید ماده‌ی آلی و دیگر بخش‌های زنده خاک، تلفیق کشاورزی و دامپروری، از موضوعات مورد بحث در کشاورزی ارگانیک است.

آیا مواد غدایی ارگانیک مغذی‌تر هستند؟

هم‌زمان با رونق گرفتن بازار محصولات ارگانیک، پژوهش‌ها برای کشف خواص برتر این محصولات هم رونق گرفت. یکی از جدیدترین این پژوهش‌ها درباره‌ی مقایسه‌ی خواص آنتی‌اکسیدانی گوجه‌فرنگی‌های ارگانیک و معمولی است که نشان می‌دهد میزان مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌هایی مثل فلانوئیدها در انواع ارگانیک، دو برابر بیشتر از انواع معمولی است و این البته یک نتیجه‌ی شگفت‌انگیز است. دکترآلیسون میشل، متخصص شیمی مواد غذایی در دانشگاه کالیفرنیا، و همکارانش می‌گویند دو نوع فلاونوئید به‌نام کئورسیتین (quercetin) و کائمفرول (kaempferol) در گوجه‌فرنگی‌های خشک شده‌ای که به روش ارگانیک و توسط روش‌های کشاورزی تحقیق شده است، وجود دارد که از انواع معمولی،  بیشتر است. این دانشمندان، همچنین، میزان این فلاونوئیدها را در انواع ارگانیک به ترتیب، ۷۹ درصد و ۹۷ درصد بالاتر از انواع معمولی ارزیابی کرده‌اند که رقم قابل توجهی به حساب می‌آید.

پژوهش‌های قبلی نشان داده است که فلاونوئیدها، فشارخون را تعدیل می‌کند و از بیماری‌های قلبی و سکته پیشگیری می‌کنند و همچنین باعث کاهش بروز انواعی از سرطان‌ها و آلزایمر می‌شوند. دانشمندان، تفاوت موجود در میزان فلاونوئیدها را در گوجه‌فرنگی‌های ارگانیک، نسبت به انواع ساده، به عدم وجود کود در کشاورزی به روش ارگانیک نسبت می‌دهند. البته، در این میان فرضیه‌ی دیگری هم وجود دارد که بر اساس آن، فلاونوئیدها، به عنوان مکانیسم دفاعی که در اثر کمبود مواد مغذی فعال می‌شود، به وجود می‌آیند؛ این کمبود مثلا می‌تواند کمبود نیتروژن در خاک باشد. بر اساس این فرضیه، نیتروژن موجود در کودهای معمولی، برای گیاهان به راحتی قابل دسترس است و بنابراین چون در کشاورزی به روش ارگانیک از کود استفاده نمی‌شود، کم بودن میزان فلاونوئیدها در انواع معمولی به دلیل بالا بودن میزان استفاده از کودها در کشاورزی است.

تحلیل جامع دیگری که در سال ۲۰۱۴، منتشر شده است، نشان می‌دهد که محصولات ارگانیک، از هویج و بروکلی گرفته تا سیب و بلوبری (زغال اخته آبی)، به‌طور قابل ملاحظه‌ای دارای تجمع بیشتری از آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر ترکیبات شیمیایی هستند که می‌توانند برای بدن سودمند باشند. این بررسی شامل داده‌هایی از بیش از ۳۰۰ مطالعه‌‌ی مختلف می‌شود. برای نمونه، محصولات ارگانیک در مقایسه با محصولات سنتی، دارای حدود ۵۰ درصد «آنتوسیانین‌» و «فلاونول‌» بیشتری هستند. آنتوسیانین‌ها، ترکیباتی هستند که در میوه‌ها و سبزیجاتی نظیر بلوبری با رنگ‌های، آبی، قرمز و بنفش وجود دارد. مصرف این ترکیبات، فواید متعددی از جمله آثار ضدالتهابی دارد. ترکیبات فلاونول، که در میوه‌ها و سبزیجات به فراوانی یافت می‌شوند، نیز برای محافظت از سلول‌ها در مقابل آسیب‌دیدگی و درنتیجه مقاومت در برابر بیماری‌ها، مؤثر شناخته شده‌اند

سلامتی جسمی و روحی با ارگانیک ها

---

بسیاری از متخصصان و محققان حوزه سلامت براین باورند که شیوع بیماری‌های مختلف در جوامع بشری ریشه در مصرف غذاها و خوراکی‌ها دارد. از این‌رو این گروه به‌طور مستمر به مردم توصیه می‌کنند که مواد‌غذایی سالم و طبیعی را بیشتر در برنامه غذایی خود بگنجانند.

این روزها بسیاری از متخصصان و محققان حوزه سلامت براین باورند که شیوع بیماری‌های مختلف در جوامع بشری ریشه در مصرف غذاها و خوراکی‌ها دارد. از این‌رو این گروه به‌طور مستمر به مردم توصیه می‌کنند که مواد‌غذایی سالم و طبیعی را بیشتر در برنامه غذایی خود بگنجانند و تا جایی که می‌توانند محصولات و غذاهای ارگانیک را جایگزین موادغذایی خود کنند. باید دید که غذاها و محصولات ارگانیک به چه نوع محصولاتی گفته می‌شود و این محصولات چه ویژگی‌ها و امتیازهایی در مقایسه با دیگر محصولات غذایی دارند که اینگونه مورد توجه محققان و متخصصان در حوزه سلامت قرار گرفته‌اند و چرا مصرف و گنجاندن آنها در رژیم غذایی خانواده می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و حفظ سلامت و تندرستی انسان کمک کند. از این‌رو برای آشنایی بیشتر با محصولات ارگانیک و فواید آنها با «زوبین امیری» عضو هیات مدیره و رئیس کمیسیون تولید انجمن ارگانیک ایران به گفت‌وگو نشستیم تا اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آوریم.

محصولات ارگانیک محصولاتی لوکس نیست

ممکن است عده‌ای تصور کنند که محصولات ارگانیک در گروه محصولات لوکس قرار می‌گیرند اما باید بدانید محصولات کشاورزی و دامی که به‌صورت ارگانیک تهیه می‌شود در چرخه‌ای طبیعی و سالم و با کمک تمام منابع طبیعی تهیه و تولید و برای تهیه آنها از هیچ کود شیمیایی به‌ویژه کودهایی با پایه نفتی استفاده نمی‌شود. از این‌رو این محصولات در گروه سلامت‌ترین و مغذی‌ترین محصولات‌غذایی قرار می‌گیرند که می‌توانند تاثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی مردم داشته‌باشند و به همین دلیل است که تولید محصولات ارگانیک این روزها به‌عنوان محصولات روزانه و پرمخاطب در کشورهای بزرگ و پیشرفته‌ اروپایی و برخی از کشورهای آسیایی مانند ژاپن در تمامی فروشگاه‌ها و مغازه‌های محصولات‌غذایی در دسترس عموم مردم قرار دارد. محصولاتی که می‌تواند تاثیر زیادی در حفظ سلامت و تندرستی تک‌تک افراد جامعه داشته باشد.

چرا استفاده از محصولات ارگانیک به نفع ماست؟

وقتی برای تهیه محصولات کشاورزی از کودهای شیمیایی با پایه نفتی استفاده می‌شود عملا خاک و آب مناطقی که در آنها کشاورزی صورت می‌گیرد، با این محصولات شیمیایی آلوده می‌شود و این مسئله ناخودآگاه محیط زندگی شهروندان آن منطقه و افرادی که از آن محصولات تغذیه می‌کنند را در بر می‌گیرد. به این ترتیب با آلوده شدن آب و خاک تمامی محصولاتی که در آن مزارع تهیه می‌شوند، دچار آلودگی می‌شوند و این می‌تواند برای مصرف‌کنندگان این نوع مواد‌غذایی و همین‌طور دام‌هایی که در این زمین‌ها تغذیه می‌شوند مضر و بر سلامت مصرف‌کننده اثرگذار باشد. همین مسئله موجب شده تا تولید محصولات ارگانیک در بسیاری از کشورها با اقبال بیشتری از سوی مردم مواجه شود.

مزرعه ارگانیک چه فرقی با سایر مزارع دارد؟

در دهه‌های گذشته مطالعات گسترده و متعددی درباره فواید سیستم کشاورزی ارگانیک و تولید محصولات ارگانیک انجام شده و مقایسه‌‌ای میان سیستم کشاورزی ارگانیک و آنچه امروزه در مزارع کشاورزی روی می‌دهد صورت گرفته که همگی آنها دلایل علمی و مستندی است که نشان می‌دهد تهیه محصولات ارگانیک در مزارع ارگانیک چقدر در حفظ سلامت افراد جامعه می‌تواند تاثیر‌گذار باشد.

• مزارع ارگانیک، آفت‏کش‏های ترکیبی از مواد مصنوعی را مصرف نکرده یا وارد محیط‌زیست نمی‌کنند و برخی از آنها پتانسیل آسیب رساندن به خاک، آب و زمین‌های محلی و حیات آبزیان را دارند.
• در هر مترمربع از زمین مزارع ارگانیک، انرژی کمتری مصرف و ضایعات کمتری تولید می‌شود. به‌عنوان نمونه‌ می‌توان به ضایعات بسته‌بندی مواد شیمیایی اشاره کرد.
• باور گسترده‌ای وجود دارد که غذای ارگانیک، نسبت به غذای کشت شده به‌طور مرسوم، به میزان قابل توجهی سالم‏تر است. این موضوع بیشتر براساس نظریه‌ها و شواهد تجربی بوده که موجب افزایش تقاضا برای غذای ارگانیک، به‌رغم قیمت بالاتر آن شده است.

مطالعات چه می‌گوید

تحقیقات و مطالعات زیادی در جهان بر خواص غذایی محصولات و فراورده‌های ارگانیک صورت گرفته و ویژگی‌های مثبت و قابل توجهی برای این محصولات معرفی شده که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت.

•  محصولات ارگانیک در شرایط کاملا طبیعی تولید می‌شوند و هیچ نوع ماده شیمیایی در روند تولیدشان استفاده نمی‌شود.

•  مصرف سبزی‌ها و میوه‌های ارگانیک در درازمدت تاثیرات زیادی در کیفیت زندگی و حفظ نشاط و سلامت انسان دارند.

•  میزان ریزمغذی‌ها و اسیدهای چرب مورد نیاز بدن این محصولات بیشتر است.

•  روند تولید و تهیه این محصولات در مقایسه با محصولات دیگر کمتر باعث آلودگی و تخریب محیط‌زیست می‌شود و این مسئله در دراز مدت تاثیر زیادی بر حفظ سلامت و تندرستی انسان دارد.

فواید محصولات ارگانیک را دست کم نگیرید

مهم‌ترین نکته‌ای که مردم باید به آن توجه داشته باشند این است که درباره محصولات غذایی ارگانیک مطالعه کنند و با کارشناسان این حوزه در انجمن ارگانیک ایران مشورت کنند. مردم باید با فواید و اثرات مثبت محصولات ارگانیک بر جسم و روحشان آگاه شوند و بدانند که استفاده از این محصولات در مقایسه با محصولات دیگر می‌تواند سلامت آنها و اعضای خانواده‌شان را تضمین کند و تاثیرات موثری بر کیفیت زندگی‌شان داشته باشد. افرادی که از این محصولات مصرف می‌کنند در مقایسه با دیگران مواد مغذی بیشتری دریافت می‌کنند، زیرا سطح آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در این محصولات غنی‌تر است و در عین حال مصرف مواد ارگانیک می‌تواند احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان‌ها را کاهش دهد.

هر محصولی را به‌عنوان ارگانیک نپذیرید

هنگام انتخاب محصولاتی که به‌عنوان محصول ارگانیک در فروشگاه‌ها و مراکز فروش مواد‌غذایی وجود دارد دقت کنید و حتما با بررسی شرکت تولید‌کننده و گواهی آن مطمئن شوید، بنابراین مطمئن شوید محصولی که تهیه می‌کنید تاییدیه و گواهی‌های ارگانیک جهانی از قبیل wiss, USDA, EU, JAS, IOA را داشته باشد. از آنجا که ظاهر محصولات ارگانیک تفاوت چندانی با محصولات عادی ندارد بنابراین با بررسی دقیق محصول و تاییدیه‌های آن خیالتان آسوده می‌شود که محصولی صد‌درصد ارگانیک و طبیعی را خریداری کردید و به این ترتیب عرصه را برای افرادی که با عرضه محصولات غیرارگانیک تحت نام ارگانیک به فکر سودجویی و کسب درآمد هستند، تنگ می‌کنید و مانع از فعالیت‌های نادرست آنها می‌شوید.

انجمن ارگانیک ایران را بیشتر بشناسید

انجمن ارگانیک ایران، پیشروی سازمان‌های غیردولتی، فعالیت‌ها و برنامه‌های مختلفی برای آگاهی‌بخشی به عموم مردم در زمینه مصرف محصولات ارگانیک در دستور کار خود دارد و در دوره‌های مختلف فعالیت خود تلاش کرده تا با آموزش و تشویق تولیدکنندگان و کشاورزان علاقه‌مند به کشاورزی ارگانیک و دعوت از آنها برای فعالیت در این حوزه، جنبشی جدید در عرصه کشاورزی ارگانیک در کشور ایجاد کند. از این‌رو بسیار امیدواریم تا با ادامه فعالیت‌هایمان بتوانیم امکان ارائه گواهی‌نامه و تاییدیه محصولات ارگانیک را در کشور به سرانجام برسانیم تا از این پس بتوانیم با توان بیشتر در راستای ارتقای سلامت جامعه قدم برداریم و بیشتر از گذشته از پتانسیل‌های بالقوه‌ای که در کشور برای تولید و عرصه محصولات ارگانیک داریم، استفاده کنیم